آيا ميتوان يك سبك خاص قديمي را به صورت كامل در يك اداره يا دفتر كار پياده كرد؟ اين سوالي است كه در اين مقاله سمانه ساز به آن پاسخ ميگوييم.
در پاسخ به اين سوال اگر در يك كلام بخواهيم به صورت خلاصه پاسخي بدهيم ميگوييم ميشود اما بستگي دارد. همين الان در بسيار از تجارت خانههاي تهران سبكي با استفاده از المانهاي سنتي طراحي داخلي ايراني اجارا ميشود. اين واقعيت است كه يك تاجر فرش معتمد بازار در شركت صادرات فرشهاي دستبافش بايد از انواع قاليهاي زيباي ايراني استفاده كند و به سختي ميتوان براي اين شركت يك دكوراسيون اداري مينيمال را در نظر گرفت.
تغيير سبك دكوراسيون داخلي عملا سرچشمه گرفته از تغيير سبك كار در محيط كاري بود زماني حتي به ميز و صندلي براي دفاتر نيازي نبود و صاحبات مسند روي زمين و پشت يك ميز كوچك مينشستند.
با آمدن سيستم موسوم به بروكراسي دفاتر اداري هم شكل گرفتند و صندلي و ميز اداري هم جاي خود را در ميان كارمندان و مديران باز كردند.
ابزار وسايل اداري هر چند ده سال تغيير كردهاند شكل ماشينهاي تايپ تغيير كرد؛ پروندهها در زونكنهاي متفاوت دسته بندي شد و فايلهاي چوبي آهني با اشكال متفاوت در دفاتر سر در آوردند. دفتر يك روزنامه با دفتر بازرگاني و يا دفتر معماري كاملا شكلهاي متفاوتي به خود گرفتند. اين به چه دليل بود. جوابي بسيار ساده براي اين تفاوت فاحش بين دكوراسيون اداري مكانهايي كه از آنها ياد كرديم بود آن هم به استفاده هر شغل از كاغذ باز ميگشت.
اصليترين دليل از كجا شروع شد
شايد تعجب كنيد كه دكوراسيون اداري چه ربطي به كاغذ دارد. اما باور كنيد كه اين صفحات سفيد سبك كه هنوز در دست ما اين ور و آن ور ميشوند و سياه ميشوند و به سطل زباله سرازير ميشوند نقش عمدهاي در شكل دادن به ريخت و قيافه دكوراسيون اداري ما داشتند.
سه شغلي كه در بالا نام بردم را در نظر آوريد. در يك دفتر روزنامه روزنامه نگاران روي چه كاغذهايي مينوشتند؟ كاغذهاي يادداشت و بعد هم محصول ياداشتهايشان را تايپ ميكردند. روي هر ميز يك ماشين تحرير كوچك بود و تلفنهاي بزرگ سيمدار مدام در حال زنگ خوردن. در روزنامه يادداشتها كمتر بايگاني ميشد براي همين قفسه ها و فايل هاي چندان زيادي براي بايگاني كاغذها دم دست نبود از اين رو از دفاتر باز براي اسكان روزنامه نگاران استفاده ميشد.
حالا به دفتر معماري فكر كنيد دكوراسيون اداري دفاتر معماري با قفسههايي معني مييافت كه در آنها كالكهاي لوله شده طراحي را طبقه بندي ميكردند. همين طور يك يا چند يا چندين ميز رسم با چراغهاي مطالعه با صندليهاي كوچك براي آن كه گاهي روي آنها بنشينند. اين كاغذهاي لوله شده كالك بودند كه دكوراسيون يك دفتر معماري را تغيير ميداند.
اما به سراغ يك تجارتخانه برويم. دراينجا ليست و صورت وضعيت و فاكتور بود كه در حجمهاي چند ده هزارتايي جا به جا ميشد و بايد بايگاني دقيقي روي آنها انجام ميشد. براي همين دكوراسيون تجارت خانهها از اتاقهاي تودرتو به همراه فايلها عظيم فلزي تشكيل شده بود. فايلهايي كه زونكنهاي متعددي را در خود جاي ميداد.
اما الان چه همه ما با كامپيوتر، تبلت، لپتاپ مانيتورهاي بزرگ 40 اينچي كار ميكنيم تجارتخانه با نرم افزارهاي حسابداري كار ميكند و تنها براي بايگاني ثابت چيزي را چاپ ميكنند. روزنامه نگاران و معماران هر دو پشت كامپيوتر هستند و حتي در دفاتر معماري مانيتورها ميتوانند نقشههاي كشيده شده را سه بعدي سازي كنند در حالي كه روي صفحات كاغذي تنها يك بعد از كار ديده ميشد.
كاغذ هر روز در حال حذف شدن از معادلات اداري است. امضا ها ديجيتال ميشود و پرداختها الكترونيكي و از اين رو همه به فضايي نسبتا شبيه به يكديگر نياز داريم. حالا در اين وضعيت دكوراسيون اداري روز به روز به يك معيار واحد نزديك ميشود. اكنون به جاي آنكه دكوراتورهاي دكوراسيون داخلي به اين فكر كنند كه چه وسايل اداري را بايد در دكوراسيون اداري يك سازمان و دفتر اداري جاي دهند به اين فكر ميكنند كه افراد در يك دكوراسيون اداري چگونه با بهره وري بيشتري كار ميكنند. چگونه راحت ترند و از همه مهمتر چگونه از كار خود لذت ميبرند.
بيشترين و پر تعارضترين بخش دكوراسيون اداري قديم و جديد در همين بخش است. دكوراسيون اداري در عصر قبل از تكنولوژي و انفجار اطلاعات به فكر وسايل بود و اكنون به فكر آدمها.